Vraag het aan 30 leerlingen en je krijgt 30 antwoorden. Of nou ja… 28 antwoorden, want 2 zeggen gewoon “juf, u bent lief” (en dat is dan óók een serieus criterium). Maar gelukkig hebben onderzoekers ernaar gekeken. En de uitkomsten? Die zijn soms pijnlijk eerlijk.
Wat zeggen de cijfers?
Onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek en ResearchNed laat zien dat leerlingen vooral dit belangrijk vinden:
- Rechtvaardigheid. Leerlingen hebben een feilloos gevoel voor eerlijk vs. oneerlijk. Als jij één keer een regel buigt voor Sterre en niet voor Kris, ben je af.
- Humor. Niet per se grappen maken, maar luchtigheid. Een klas zonder lach is een klas die niet leert.
- Relatie. Leerlingen willen voelen dat jij hen ziet. Niet alleen als groep, maar ook individueel.
- Structuur. Gek genoeg: juist kinderen die “vrijheid!” roepen, vragen later om duidelijkheid.
Wat leerlingen niet zeggen (maar wel bedoelen)
- “We willen leuke lessen.” → Ze bedoelen: niet alleen werken. Dus: afwisseling.
- “We willen dat u aardig bent.” → Ze bedoelen: geen driftbuien krijgen om een stomme pen.
- “We willen niet dat u streng bent.” → Ze bedoelen: streng mag, maar wel consequent en rechtvaardig.
Leerlingen vinden humor belangrijk. Maar als jij een grap maakt die ouder dan 10 jaar is (“Ken je m nog, van Bassie en Adriaan?”), dan kijken ze je aan alsof je net een museum binnenloopt.
Rechtvaardigheid: je kunt 10 keer eerlijk zijn, maar die ene keer dat je een fout maakt (“Ik zei toch dat JIJ begon met praten!” — terwijl het duidelijk Sam was), onthouden ze tot hun diploma-uitreiking.
Relatie: ze onthouden dat jij vroeg hoe het met hun hamster ging. Maar je naam in hun afscheidsboekje? “Lieve meester, bedankt dat ik altijd op de gang mocht werken.”
Wat dit betekent voor jou
- Rechtvaardig zijn is geen keuze. Het is een eis. Doe je het niet, dan ben je je geloofwaardigheid kwijt.
- Humor is smeerolie. Je hoeft geen cabaretier te zijn, maar zelfspot werkt altijd. “Oh, ik schrijf weer krom op het bord…” → gegarandeerd effect.
- Relatie bouwen kost seconden, niet uren. Een knipoog, een grapje, een vraag over iemands weekend. Dat kleine moment weegt zwaarder dan je complete lesvoorbereiding.
- Structuur is liefde. Ook al mopperen ze, kinderen floreren bij voorspelbaarheid. En jij uiteindelijk ook.
Dus, wat vinden leerlingen een goede leerkracht? Iemand die eerlijk is, kan lachen, hen ziet en duidelijkheid geeft. Dat is het. Geen hogere wiskunde, geen dure methode. Maar pas op: kinderen zijn keihard. Ze zien meteen of je het meent of speelt. Dus: wees gewoon mens. Met fouten, met humor, met structuur. En als je het goed doet? Dan krijg je de ultieme beloning: een kind dat zegt “u bent best grappig… voor een leraar.”